TADEJA Anastazja Weronika (1905-1978), nauczycielka śpiewu i muzyki. ( występuje w żżródłach także pod panieńskim brzmieniem nazwiska - Tadejanka)

Ur. 23 I 1905 w Northeim (Niemcy) w rodzinie urzędnika kolejowego Marcina i Pauliny z Winiarskich. Do szkoły powszechnej uczęszczała najpierw w Fürstenwalde (Dolne Łużyce), a od 1917 w Inowrocławiu, dokąd przeniosła się wraz z rodzicami. W latach 1919-1924 kształciła się w Żeńskim Seminarium Nauczycielskim im. Królowej Jadwigi w Inowrocławiu, po którego ukończeniu rozpoczęła pracę pedagogiczną w Szkole Wydziałowej Żeńskiej w Inowrocławiu. Uczyła nie tylko śpiewu, ale i innych przed-miotów. Jednocześnie od 1927 prowadziła chór i uczyła śpiewu w gimnazjum M. Konopnickiej. W 1929 rozpoczęła studia na wydziale nauczycielskim Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Poznaniu. W 1932, z powodu likwidacji szkół wydziałowych, otrzymała pracę nauczycielki w Szkole Powszechnej nr 2, gdzie była zatrudniona do 1939. W międzyczasie zdała egzamin państwowy i uzyskała dyplom nauczyciela szkół średnich (1936) oraz ukończyła poznańskie konserwatorium (1938).

W latach 1938-1939 uczyła też śpiewu solowego w Miejskiej Szkole Muzycznej w Inowrocławiu. Podczas okupacji niemieckiej była pracownikiem biurowym w inowrocławskiej żupie solnej. Prowadziła również tajną szkołę fortepianu i śpiewu solowego. W mieszkaniach prywatnych organizowała konspiracyjne koncerty muzyczne i śpiewacze. Koncerty te odbywały się m.in. w mieszkaniu Marii i Stanisława Straszewskich przy ul. Młyńskiej. W tym ponurym okresie Inowrocławianie mogli usłyszeć jej śpiew w przeznaczonym dla Polaków kościele Zwiastowania NMP, gdzie nieoficjalnie przeniesione zostało życie muzyczne. Sama pobierała lekcje gry na skrzypcach u Witolda Kocikowskiego. Niezwłocznie po wyzwoleniu miasta włączyła się w organizowanie szkolnictwa. Weszła w skład Komitetu Organizacyjnego Gimnazjum i Liceum im. J. Kasprowicza, który ukonstytuował się 12 II 1945.

W pierwszym powojennym roku szkolnym uczyła śpiewu i języka niemieckiego. Od września 1945 aż do emerytury w 1968 była etatową nauczycielką śpiewu i muzyki w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Inowrocławiu. Tam też od samego początku prowadziła chór szkolny, który zaliczany był do najlepiej pracujących i stojących na najwyższym poziomie artystycznym nie tylko w województwie, ale i w kraju. Chór ten otrzymał wiele nagród i wyróżnień. Tadeja dbała o dobór ambitnego repertuaru oraz staranne opracowywanie utworów pod względem dykcji i emisji głosu.

Od l III 1947 wspólnie z gronem inowrocławskich muzyków (m.in. z Wacławem Ciesielskim) organizowała Szkołę Muzyczną, w której uczyła umuzykalnienia i kształcenia słuchu. W latach 60. pracowała ponadto w Studium Nauczycielskim i Szkole Muzycznej w Toruniu. Niemal do końca życia grała i śpiewała na nabożeństwach w inowrocławskich kościołach, zwłaszcza w kościele św. Krzyża. Zmarła 16 XII 1978 w Inowrocławiu, pochowana została na cmentarzu parafialnym Zwiastowania NMP przy ul. Marcinkowskiego. Własnej rodziny nie założyła.

Źródła:  M. Cieśnik, 50 lat Szkoły Muzycznej w Inowrocławiu, Inowrocław 1997; Historia Gimnazjum i Liceum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu 1855-1985, red. R. Kabaciński, Inowrocław 1995, t. l, s. 308, 311, t. 2, s. 118; Liceum Pedagogiczne 1945-1970, s. 143-144; L. Michalska, Nauczanie podstawowe i ruch muzyczny w okupowanym Inowrocławiu w latach 1939-1945, „ZK`, t. 9 (1993), s. 153-154; S. Włodarska, Amatorskie zespoły instrumentalne i chóralne w Inowrocławiu w latach 1945-1970, „ZK`, t. 4 (1974), s. 261, 264; USC Inowrocław, K.S. zg. 1978 nr 864; Arch. Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. J. Zarebskiego w Inowrocławiu, Akta osobowe; Relacje ustne Marii Gołaszewskiej i Janiny Straszewskiej z Inowrocławia (2000). opr. Maria Wiśniewska, ISB IV, Inowrocław 2000, s. 119