Osoby

Paul Jendrike

Imię
Paul
Nazwisko
Jendrike
Drugie imię
Emil
Nazwisko rodowe
-
Nazwisko panieńskie
-
Data urodzenia
1888-11-23
Miejsce urodzenia
Daniszyn
Data śmierci
1966-10-23
Miejsce śmierci
Kolonia-Sülz
Biografia

JENDRIKE PAUL EMIL (1888-1966), nauczyciel, radny, działacz niemieckiej mniejszości narodowej Urodzony 23 XI 1888 w Daniszynie w byłym powiecie odolanowskim. Był synem Juliusa, majstra kowalskiego i Pauline z d. Kosmalski. Po ukończeniu szkoły powszechnej od 1906 kontynuował naukę w seminarium nauczycielskim w Lesznie. Egzamin dojrzałości złożył w 1909 roku. 27 VII 1909 osiadł w Czyżkówku, wówczas podbydgoskiej gminie. Podjął wtedy pierwszą pracę zawodową jako nauczyciel w tamtejszej szkole gminnej. W związku z wybuchem I wojny światowej zgłosił się jako ochotnik do wojska. Kampanię wojenną odbył w szeregach bydgoskiego regimentu piechoty nr 14. Został zdemobilizowany l VII 1918. Powrócił wówczas do Bydgoszczy i objął kierownictwo 7-klasowej szkoły powszechnej w Czyżkówku. Kierował tą szkołą do powrotu miasta do Macierzy. Podjął także decyzję o pozostaniu w Bydgoszczy. W 1921 polskie władze szkolne powierzyły Jendrike stanowisko kierownika 7-klasowej publicznej szkoły powszechnej z niemieckim językiem nauczania. W latach 1934-1936 uczył w szkole wiejskiej w województwie lubelskim. Potem powrócił do Bydgoszczy i zatrudniony został jako kierownik w prywatnej, koedukacyjnej Szkole Powszechnej z niemieckim językiem nauczania im. Margarethe Dreger przy ul. Petersona l. Pracował tam do IX 1939. Obok pracy zawodowej Jendrike zaangażował się w działalność założonego 27 VII 1920 Landesverband deutscher Lehrer und Lehrerinnen in Polen z siedzibą w Bydgoszczy (LdLL). Była to organizacja skupiająca nauczycieli Niemców działających w Polsce. Ważną dziedziną działalności związku było wydawanie podręczników dla szkół z niemieckim językiem nauczania opracowanych w oparciu o własne, niezależne programy nauczania (do 1939 wydano ich 25). Organizacja dysponowała własnym wydawnictwem i księgarnią. Wydawała także czasopismo "Die Deutsche Schulzeitung in Polen". Był on długoletnim członkiem Rady Miejskiej w Bydgoszczy. Po raz pierwszy został wybrany 11 XII 1921 w wyborach do rady miejskiej I kadencji. Mandat radnego utrzymał przez 4 kadencje, tzn. do wyborów 18 XII 1938, które z racji narastających antagonizmów polsko-niemieckich okazały się klęską dla reprezentantów mniejszości w Bydgoszczy. Jendrike przewodniczył klubowi niemieckiemu w radzie miejskiej. Był także członkiem konwentu seniorów. W pierwszych dniach IX 1939 jako wybitny działacz niemieckiej mniejszości w Bydgoszczy został internowany. Uczestniczył w tzw. marszu do Łowicza. Po powrocie do Bydgoszczy, od l IV 1941 został zatrudniony jako radca szkoły w bydgoskim urzędzie regencyjnym. W 1943 awansował na stanowisko radcy regencyjnego. Jendrike zajmował się szkołami w Bydgoszczy. Po zakończeniu wojny Jendrike początkowo osiadł w Hanowerze. Zmarł 23 X 1966 w Kolonii-Sülz. Żonaty był dwukrotnie. Pierwszy związek małżeński zawarł z Margarethe z d. Bóhm, która zmarła 27 II 1936 w Gdańsku. Miał z nią czworo dzieci: Juliusa Gottiieba Joachima (ur. 5 XII 1919), Horsta Paula (ur. 8 II 1922), Helmuta Wolfganga (ur. 21 X 1923) i Edith Margarethe (ur. 21 X 1923). Po raz drugi ożenił się z Charlotte Gabryś z d. Drews.
Jendrike odznaczony był Krzyżem Żelaznym I i II klasy. W Bydgoszczy zamieszkiwał ostatnio przy ul. Grunwaldzkiej 44 m. 6 (Berliner Str.).

AP-Bydg., Akta m. Bydg., sygn. 2767,3342,3385; tamże, Kartoteka m. Bydg.; tamże, KM PP w Bydg., sygn. 62; tamże, SNNN, sygn. 122, 5, 21, 73, 81; BIERSCHENK TH., Die politische Vertretung, s. 298; JELENIEWSKI M.K., Bydgoskie wybory, s. 90 158, 160, 162, 165; PERLIŃSKA A., Materiały, s. 183-184; RASMUS H., Pommerellen Westpreussen, s. 39; tenże, Pauł Jendrike (mps); RUDOLF PH., Das deutsche Schulwesen, s. 324-330; SCHMIDT W, In memoriam Paul Jendrike, s. 56-62; TUROWSKI S., ZAWADZKI J., Organizacja niemieckiego szkolnictwa, s. 93-94. Marek Romaniuk BSB T IV s. 55

Atrybuty
Osoby:Nauczyciel
Osoby:Działacz społeczny