Paweł Osiński - dyrygent 

Paweł Osiński urodził się 10.12.1904 w Brandenbergu w Niemczech dokąd jego rodzina wyjechała za chlebem. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku Paweł Osiński wraz z rodziną wrócił do kraju, do Grudziądza.

W 1925 roku ukończył Seminarium Nauczycielskie w Grudziądzu. Jego nazwisko w amatorskim ruchu chóralnym Grudziądza pojawia się w 1927 roku, kiedy to został kierownikiem artystycznym chóru "Moniuszko". Związał się z tym chórem na długie lata. W krótkim czasie doprowadził zespół do wysokiego poziomu artystycznego: w 1928 zajęcie VI miejsca w Toruniu na Zjeździe Pomorskiego Związku Kół Śpiewaczych; 1929 - udział w Wszechsłowiańskim Zjeździe Śpiewaczym zorganizowanym w Poznaniu z okazji Powszechnej Wystawy Krajowej, gdzie chór Moniuszko wykonał pod batutą Pawła Osińskiego "Oj, ty dolo"; czerwiec 1929 - zdobycie I nagrody na zjeździe okręgowym w Świeciu za wykonanie wyżej wymienionej pieśni; 1930 - uzyskanie I miejsca za wykonanie "Burzy morskiej" K. Prosnaka na Okręgowym Zjeździe Śpiewaczym w Grudziądzu.

6.06.1933 roku, jeszcze przed wyjazdem Pawła Osińskiego do Poznania, został powołany do życia w Grudziądzu kolejny chór - był to chór męski "Sygnał" przy Kolejowym Przysposobieniu Wojskowym, w którym stanowisko dyrygenta powierzono Osińskiemu. W czasie jego nieobecności, chórem zajął się K. Szymański. W latach 1937-1939 ponownie dyrygował nim Osiński. Działalność chóru Moniuszko zakończyła się wraz z wybuchem II wojny światowej. W czasie okupacji Osiński odmawia nauczania w szkołach niemieckich. Pracował jako kelner, robotnik w Stoczni Gdańskiej, w końcu został osadzony w obozie dla jeńców wojennych.

Po wojnie Paweł Osiński powrócił do Grudziądza. Działał w kilku chórach. W latach 1945-1947 w chórze kościelnym im. św. Cecylii przy kościele OO. Jezuitów (założycielem i pierwszym dyrygentem był ojciec dr J. Kurdziel) ale już po kilku miesiącach z powodu wyjazdu Ojca Kurdziela z Grudziądza kierownictwo artystyczne objął Paweł Osiński. Do św. Cecylii w 1948 powrócił na krótko (do 1949 roku) z powodu śmierci dyrygenta P. Przymuszyńskiego. Był on nauczycielem śpiewu w Liceum Pedagogicznym i Szkole Budowy Maszyn przemianowanej później na Technikum Mechaniczne. W obu tych szkołach prowadził chór.

W roku 1945 został dyrygentem reaktywowanego w 1945 roku chóru męskiego "Echo". W chórze męskim Echo pracował nieprzerwanie do roku 1971. Doprowadził ten chór do wysokiego poziomu oraz wielu znaczących nagród i wyróżnień. Oto niektóre z nich : - 1947 - I miejsce na konkursie śpiewaczym Pomorskiego Związku Śpiewaczego w Chełmży - 1948 - I nagroda na konkursie Pomorskiego Związku Śpiewaczego we Włocławku - 1949 - I miejsce na ogólnopolskim konkursie chórów Związków Zawodowych Pracowników Instytucji Społecznych w Poznaniu - 1950 - I nagroda na konkursie Pomorskiego Związku Śpiewaczego w Grudziądzu - 1951 - I miejsce na konkursie Pomorskiego Związku Śpiewaczego w Toruniu - 1953 - I miejsce na Zjeździe Śpiewaczym w Grudziądzu - 1956 - I miejsce na Zjeździe Śpiewaczym w Inowrocławiu - 1958 - I miejsce na Zjeździe Śpiewaczym we Włocławku - 1961 - I miejsce na Zjeździe Śpiewaczym w Ciechocinku Chór męski "Echo" pod artystycznym kierownictwem Pawła Osińskiego wielokrotnie nagrywał w Polskim Radio. zdobyło: 10 pierwszych miejsc, 9 pucharów, 60 dyplomów, 31 innych nagród na zjazdach i konkursach śpiewaczych.

28.02.1971 roku druh Paweł Osiński - zasłużony działacz kultury, wychowawca kilku pokoleń śpiewaków i nauczycieli, dyrygent chórów od 1924 roku zakończył czynną karierę nauczyciela i dyrygenta. Odszedł na emeryturę, jak twierdzą niektórzy żyjący i pamiętający te chwile chórzyści, przymusową. W wydawnictwie okolicznościowym o chórze Echo, czytamy: "po powrocie z Festiwalu Chórów Polonijnych w Koszalinie, prof. Osiński został odwołany". W innym z kolei pojawiają się takie słowa: "W 1971 roku na skutek zakulisowych, destrukcyjnych, zaprzeczających idei śpiewaczej i jednocześnie bolesnych dla zespołu działań, został odsunięty od prowadzenia chóru wspaniały człowiek, a obecnie jego patron prof. Paweł Osiński. Był to osobisty dramat, który profesor przeżywał do końca swojego twórczego i godnego życia. Batutę po dyrygencie Osińskim przejął znakomity dyrygent Tadeusz Gust". Żegnały go władze samorządowe, związkowe, żegnali go jego ukochani chórzyści. Oprócz nagród, dyplomów, listów uznania został odznaczony Odznaką honorową PZCHiO złotą z laurem w 1967 roku, odznaką "Zasłużony Działacz Kultury" w 1972 roku oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Jako pierwszy figuruje w księdze Obywateli zasłużonych dla miasta Grudziądza. Chór męski Echo obrał Pawła Osińskiego za swojego Patrona. 26 kwietnia 2000 roku Rada Miasta nadała jednej z ulic Grudziądza nazwę Pawła Osińskiego. Paweł Osiński zmarł w 1991 roku.

wg. A. Janosz-Olszowy, Ocalić od zapomnienia... ZN 16, AM Bydgoszcz 2002 s. 211