Piotr Perkowski - kompozytor, pedagog, organizator życia muzycznego

Piotr Perkowski urodził się 17.03.1901r. w Oweczaczu na Ukrainie. Zmarł w Otwocku, 12.08.1990 r. W 1918 r. rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Kijowie, jednak burzliwie zmieniająca się sytuacja polityczna, a później wybuch wojny w 1920 r. zmusiły go do przerwania nauki. W 1921 r. Perkowski powrócił do Polski jako repatriant. Osiedliwszy się w Warszawie poznał Karola Szymanowskiego, swego najlepszego nauczyciela, opiekuna i przyjaciela. Jednocześnie, w latach 1922-1925 studiował kompozycję w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie, w klasie R. Statkowskiego. Po uzyskaniu dyplomu wyjechał do Paryża, by podjąć studia u A. Roussela, a za namową I. J. Paderewskiego także w Ecole de Sciences Politiques. Ujawniając swe niezwykłe zdolności organizatorskie, Perkowski stal się głównym inicjatorem, twórcą i pierwszym prezesem Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polaków w Paryżu. Zasadniczą ideą stowarzyszenia było propagowanie muzyki polskiej za granicą oraz wsparcie moralne i materialne dla młodych polskich artystów.

Po powrocie do Warszawy w 1931 r., Perkowski przez 5 lat pełnił ważne funkcje w Towarzystwie Przyjaciół Muzyki Symfonicznej, Towarzystwie Wydawniczym Muzyki Polskiej, Stowarzyszeniu Kompozytorów Polskich oraz Sekcji Polskiej Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej. W latach 1936-1939 objął stanowisko dyrektora Konserwatorium Muzycznego w Toruniu oraz wiceprezesa a później prezesa, patronującego tejże uczelni, Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego. W krótkim czasie, z chylącej się ku upadkowi szkoły, toruńskie Konserwatorium stało się, dzięki przedsiębiorczości nowego dyrektora, jedną z najlepszych uczelni muzycznych w Polsce. W pierwszych dniach wojny Perkowski przedostał się do Warszawy, stając się jednym z głównych organizatorów Ruchu Oporu w środowisku muzycznym. Jako dr Puławski brał też czynny udział w Powstaniu Warszawskim.

Po wojnie włączył się aktywnie w odbudowę życia muzycznego. W 1945 r. został dyrektorem Departamentu Muzyki Ministerstwa Kultury i Sztuki, a wkrótce pierwszym w okresie powojennym prezesem Związku Kompozytorów Polskich (1945-1949), współorganizatorem i profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie (1946-1951, 1954-1971), przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego w sprawie odbudowy Filharmonii Warszawskiej. W 1949 r. objął funkcję dyrektora Państwowej Filharmonii Krakowskiej, dwa lata później został dziekanem wydziału teoretycznego i instrumentalnego PWSM we Wrocławiu (l 951-1954), w 1953 r. przyjął funkcję prezesa Krakowskiego Towarzystwa Operowego, zaś w 1956 r. objął na dwa lata stanowisko dyrektora Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Pielęgnując swe zamiłowanie do pracy społecznej, w latach 1959-1965 Perkowski działał jako prezes Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Będąc przewodniczącym sekcji K. Szymanowskiego, przyczynił się do zebrania pamiątek po kompozytorze i wykupienia willi Atma, przeznaczonej na muzeum. Na twórczość kompozytorską Perkowskiego znaczący wpływ miały studia paryskie oraz długoletni kontakt z Karolem Szymanowskim. Utwory jego zdradzają wrażliwość na barwę dźwięku, dbałość o prostotę formy, skłonność do uczuciowości.

Ważniejsze dzieła to: opera radiowa "Girlandy" (1961); balety - "Swantewit" (1930), "Klementyna" (1963), "Balladyna" (1964); utwory orkiestrowe - "Sinfonietta" (1932), "Szkice toruńskie" (1938), "Uwertura warszawska" (1954), "Nocturn" (1954), "Sinfonia drammatica" (1963), "Amphiction" (1970), "Symfonia" (1981), koncerty, utwory kameralne, dzieła wokalno-instrumentalne i cykle pieśni, m.in. "Uty japońskie" (1924, wersja z orkiestrą 1975) i "Niebo w ogniu" (1970). Swą wiedzą, doświadczeniem, pasją życia i miłością do muzyki dzielił się Perkowski ze swymi uczniami. Należeli do nich, m. in.: T. Baird, Z. Rudziński, J. Maksymiuk, T. Natanson, J. Szajna-Lewandowska i ulubieniec profesora Piotr Moss (wcześniej wychowanek toruńskiej szkoły muzycznej). Swoich studentów Piotr Perkowski zachwycał erudycją, aktywnością i niezłomnością w działaniu, ujmował serdecznością i oddaniem, onieśmielał nieustanną chęcią niesienia pomocy, także materialnej. Za sukcesy artystyczne i organizacyjne uhonorowany został wieloma odznaczeniami i nagrodami.

Opracowała Elżbieta Szczurko w 80 lat Toruńskich Szkół Muzycznych , Toruń 2001. Literatura: - M. Meyer-Borysewicz, Piotr Perkowski jako twórca i organizator, praca magisterska, AM w Warszawie, 1980. - M. Ochłabiak, Piotr Perkowski. Działalność kompozytorska, organizacyjna i pedagogiczna w latach 1922-1945, PWSM we Wrocławiu, 1972. - J. Kański, Piotr Perkowski (1901-1990), Ruch Muzyczny, 20.10.1990, s. 8.

Zobacz:

http://www.polmic.pl/index.php?option=com_mwosoby&view=czlowiek&id=540&lang=pl

• Miejskie Konserwatorium Muzyczne przy PTM
  w latach 1936-1939 dyrektor MKM przy PTM
  Szczegóły
• Miejskie Konserwatorium Muzyczne przy PTM w latach 1936-1939 dyrektor MKM przy PTM Szczegóły